In een tijdperk waarin gezondheid en welzijn steeds meer centraal staan, wordt het belang van dieetkeuzes steeds duidelijker. Verschillende voedingspatronen worden geprezen om hun gezondheidsvoordelen, maar welke dieetvorm is het meest effectief als het gaat om gewichtsverlies en het verminderen van schadelijke stoffen in het lichaam? Een recente studie werpt licht op deze vraag door het Mediterrane dieet te vergelijken met een vetarm veganistisch dieet.
Waarom zijn dieetkeuzes belangrijk?
Gezondheidsproblemen zoals obesitas, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten zijn wereldwijd aan een opmars bezig. Onderzoek heeft aangetoond dat dieetkeuzes een cruciale rol spelen in zowel het voorkomen als het behandelen van deze aandoeningen. Twee populaire diëten, het Mediterrane dieet en het vetarme veganistische dieet, worden vaak genoemd vanwege hun potentiële gezondheidsvoordelen. Maar hoe verhouden deze diëten zich tot elkaar als het gaat om gewichtsverlies en het verminderen van geavanceerde glycatie-eindproducten (AGEs), schadelijke verbindingen die bijdragen aan de ontwikkeling van chronische ziekten?
Geavanceerde glycatie-eindproducten (AGEs)?
AGEs zijn verbindingen die ontstaan wanneer suikers zich binden aan eiwitten of vetten zonder dat enzymen hierbij betrokken zijn. Dit proces, bekend als glycatie, treedt op tijdens normale metabolische processen in het lichaam, maar AGEs kunnen ook in grote hoeveelheden worden ingenomen via bepaalde voedingsmiddelen. Vooral thermisch bereide voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong, zoals vlees en zuivel, bevatten hoge concentraties AGEs (Uribarri et al., 2010). AGEs worden geassocieerd met ontstekingen en oxidatieve stress, wat kan leiden tot gezondheidsproblemen zoals insulineresistentie en cardiovasculaire aandoeningen.
Mediterraan versus vetarm veganistisch dieet
In een gerandomiseerde, cross-over studie werden 62 volwassenen met overgewicht gedurende 16 weken blootgesteld aan zowel een Mediterraan dieet als een vetarm veganistisch dieet, gescheiden door een “wash-out” periode van 4 weken (Kahleova et al., 2024). Het doel was om te onderzoeken hoe deze diëten de inname van AGEs beïnvloeden en hoe dit samenhangt met gewichtsveranderingen.
Het Mediterrane dieet wordt vaak geprezen vanwege zijn focus op gezonde vetten zoals olijfolie, vis, groenten en fruit. Daarentegen bestaat het vetarme veganistische dieet volledig uit plantaardige voedingsmiddelen en vermijdt het alle dierlijke producten en toegevoegde vetten.
Een verrassend verschil
De resultaten van de studie waren duidelijk. De inname van AGEs nam met maar liefst 73% af tijdens het volgen van het vetarme veganistische dieet, terwijl er geen significante verandering optrad tijdens het Mediterrane dieet (Kahleova et al., 2024). Bovendien verloren deelnemers gemiddeld 6 kilogram tijdens het veganistische dieet, terwijl het Mediterrane dieet geen significant gewichtsverlies opleverde.
Deze bevindingen suggereren dat het vermijden van dierlijke producten en toegevoegde vetten effectief kan zijn in het verminderen van schadelijke AGEs en het bevorderen van gewichtsverlies. Dit is vooral belangrijk omdat gewichtsverlies en een lagere AGE-inname beide bijdragen aan een verminderd risico op chronische ziekten.
Waarom is het vetarme veganistische dieet effectiever?
Het succes van het vetarme veganistische dieet kan worden toegeschreven aan verschillende factoren. Ten eerste bevatten plantaardige voedingsmiddelen over het algemeen minder AGEs dan dierlijke producten (Uribarri et al., 2010). Daarnaast draagt het vermijden van toegevoegde vetten bij aan een lagere totale energie-inname, wat gewichtsverlies kan bevorderen. Het Mediterrane dieet, hoewel rijk aan gezonde vetten en voedingsstoffen, bevat nog steeds dierlijke producten die rijk zijn aan AGEs, wat het effect op gewichtsverlies en AGE-reductie kan beperken.
Conclusie
Deze studie benadrukt de voordelen van een vetarm veganistisch dieet voor zowel gewichtsverlies als het verminderen van de inname van schadelijke stoffen zoals AGEs. Hoewel het Mediterrane dieet nog steeds aanzienlijke gezondheidsvoordelen biedt, kan een vetarm veganistisch dieet een betere keuze zijn voor mensen die gericht zijn op gewichtsverlies en het verminderen van het risico op chronische ziekten.
Gezien de impact van dieetkeuzes op de gezondheid, is het belangrijk dat mensen zich bewust zijn van de voordelen van plantaardige voeding. Of je nu streeft naar gewichtsverlies of een betere algehele gezondheid, het overwegen van een verschuiving naar een meer plantaardig dieet kan een stap in de juiste richting zijn.
Referenties
Kahleova, H., Znayenko-Miller, T., Motoa, G., Eng, E., Prevost, A., Uribarri, J., Holubkov, R., & Barnard, N. D. (2024). Dietary advanced glycation end-products and their associations with body weight on a Mediterranean diet and low-fat vegan diet: a randomized, cross-over trial. Frontiers in Nutrition, 11, 1426642. https://doi.org/10.3389/fnut.2024.1426642
Uribarri, J., Woodruff, S., Goodman, S., Cai, W., Chen, X., Pyzik, R., Yong, A., Striker, G. E., & Vlassara, H. (2010). Advanced glycation end products in foods and a practical guide to their reduction in the diet. Journal of the American Dietetic Association, 110(6), 911-916. https://doi.org/10.1016/j.jada.2010.03.018